خون در مدفوع :دیدن خون در مدفوع میتواند هر کسی را نگران کند و اگر این خونریزی با درد، سوزش یا حتی دشواری در نشستن همراه شود، حتی نگرانکنندهتر هم بهنظر میرسد. هموروئید یا بواسیر یکی از آزاردهندهترین و شایعترین بیماریهای نشیمنگاه محسوب میشود، طوری که حدود نیمی از افراد تا 50سالگی حداقل یکبار عوارض آن را تجربه میکنند. در این بیماری، عروق انتهایی مقعد و روده بزرگ متورم شده و باعث درد، خارش و گاهی خونریزی میشود.
اگرچه هموروئید میتواند دردناک باشد اما معمولا خطرناک نیست. با این حال بسیاری از مبتلایان با عود علائمشان پس از درمان نگران میشوند که مبادا هموروئیدشان تبدیل به سرطان مقعد یا روده بزرگ شده باشد. اما آیا واقعا چنین خطری وجود دارد؟!
همه انسانها هموروئید دارند!
هموروئید به شبکههای وریدی انتهای دستگاه گوارش اطلاق میشود. جالب است بدانید که همه انسانها دارای هموروئید هستند و وجود آن غیرطبیعی نیست. این شبکههای وریدی هنگام اجابت مزاج مثل یک بالشتک پرخون میشوند و به خروج مدفوع از روده کمک میکنند. البته هموروئید خود به دو نوع داخلی و خارجی تقسیم میشود که به یکدیگر مرتبط هستند و هر دو به دفع راحتتر کمک میکنند. هموروئیدهای خارجی اگر دچار بیماری شوند از بیرون بدن قابل مشاهده هستند اما هموروئیدهای داخلی از بیرون قابل مشاهده نیستند. بیماری هموروئید در حقیقت همان واریسی شدن شبکههای وریدی است. دقیقا مثل وریدهای پا، شبکههای وریدی انتهای دستگاه گوارش نیز ممکن است متورم و واریسی شوند. فقط 10درصد افراد جراحی لازم دارنددر حال حاضر آماری از شیوع هموروئید در ایران وجود ندارد، با این حال جزء بیماریهای شایع کشور محسوب میشود. البته این بیماری در جوامع غربی شایعتر است زیرا یبوست در این کشورها بیشتر دیده میشود. برای مثال در ایالاتمتحده حدود 10میلیون نفر به بیماری هموروئید مبتلا هستند که 10درصد از آنها به جراحی نیاز پیدا میکنند و 90درصد دیگر با درمانهای غیرجراحی بهبود پیدا میکنند. مردم معمولا تمامی مشکلات اطراف مقعد را هموروئید فرض میکنند؛ برای مثال ممکن است فیستول، شقاق، جوش و هر برجستگی دیگر را هموروئید تلقی کنند. درحالی که هر یک از این مشکلات با بیماری هموروئید متفاوت هستند. یبوست؛ مقصر اصلی!شایعترین علت بیماری هموروئید (در 95درصد از موارد) یبوست است. با این حال بعضی افراد نیز بر اثر اسهال و دفعات مکرر اجابت مزاج به این بیماری مبتلا میشوند. گروهی از بیماران هم ممکن است هیچ سابقهای از یبوست نداشته باشند اما دچار مشکلات هموروئید شوند. علاوه بر اینها، هموروئید در بعضی بیماریهای پیشرفته کبدی هم ممکن است دیده شود. خوشبختانه کسانی که براثر یبوست دچار بیماری هموروئید میشوند اغلب میتوانند با اصلاح تغذیه و سبک زندگی خود بیماریشان را رفع کنند. کسانی هم که یبوستشان با تغییر رژیم غذایی بهبود پیدا نمیکند، میتوانند از ملینهای ساده استفاده کنند. دستشویی رفتن را عقب نیندازید!مهمترین عامل در ایجاد یبوست، تغذیه نامناسب و کمبود مصرف آب، میوهها و سبزیجات است. کمبود فعالیت بدنی، زندگی صنعتی و عدم رعایت فیزیولوژی دستگاه گوارش نیز از عوامل یبوست محسوب میشوند. درواقع رودهها هنگام صبح بلافاصله با بیداری شروع به فعالیت میکنند و مواد دفعی را به سمت پایین حرکت میدهند. بنابراین تقریبا یک ربع بعد از بیدار شدن احساس دفع ایجاد میشود. خوردن صبحانه نیز به ایجاد حس دفع کمک میکند. اما اگر فرد به این احساس توجهی نکند و اجابت مزاج را به تعویق بیندازد، عملکرد دستگاه گوارش مختل میشود و بهتدریج شبکههای وریدی انتهای روده متورم و واریسی میشوند. بارداری هم باعث هموروئید میشود؟بارداری و زایمان از آنجایی که باعث افزایش یبوست و فشار داخل شکمی میشوند، از عوامل مستعد کننده برای بیماری هموروئید بهحساب میآیند. چاقی و اضافهوزن نیز بهدلیل ایجاد یبوست میتواند فرد را مستعد بیماری هموروئید کند. با این حال تاثیر آن ثابت شده نیست و نمیتوان گفت که تمام افراد چاق دچار این بیماری خواهند شد. تاثیر نشستنها و ایستادنهای طولانیمدت بر ایجاد هموروئید نیز ثابت شده نیست. اگر خون در مدفوع یا درد دارید... یکی از علائم مهم بیماری هموروئید خونریزی است. البته خونریزی بیشتر مربوط به هموروئیدهای داخلی میشود. این هموروئیدها معمولا بدون درد هستند مگر اینکه آنقدر بزرگ شوند که بیرون بزنند و گیر کنند و دیگر به داخل بر نگردند. اما درمقابل، هموروئیدهای خارجی، بهخصوص اگر خون در آنها لخته شود اغلب دردناک هستند که در این صورت هموروئید ترومبوزه نامیده میشوند. هموروئید درجات مختلفی داردهموروئید داخلی بسته به علائمی که ایجاد میکند به درجات مختلفی تقسیمبندی میشود. هموروئید درجه یک معمولا فقط خونریزی دارد و بدون درد است. هموروئید درجه 2 ممکن است خونریزی ایجاد نکند اما با اجابت مزاج از مقعد بیرون میزند و بعد از اتمام دفع دوباره خود به خود به داخل برمیگردد. هموروئید درجه 3 خود به خود به داخل بر نمیگردد و فرد مجبور میشود با فشار دست آن را سرجایش برگرداند. هموروئید درجه 4 نیز از همه شدیدتر است و حتی با فشار دست به داخل بر نمیگردد. فوق تخصص گوارش یا جراح، به کدام مراجعه کنیم؟!تصمیمگیری درمورد درمان به نوع هموروئید، علائم و شرایط بیمار بستگی دارد. برای هموروئیدهای درجه یک و 2 معمولا جراحی توصیه نمیشود. اما اگر هموروئید بیرون بزند و بیمار مجبور شود آن را با دست جا بیندازد معمولا جراحی لازم میشود زیرا واقعا زندگی فرد را مختل میکند. خیلی اوقات افراد سوال میکنند که برای درمان هموروئید باید به چه متخصصی مراجعه کنند. در پاسخ میتوان گفت که جراحان معمولا در درمان هموروئید تجربه بیشتری دارند و با آناتومی آن کاملا آشنا هستند. بعد از جراحان نیز فوقتخصصهای گوارش میتوانند به بهترین نحو درمان این بیماری را پیگیری کنند. البته یک پزشک عمومی هم باید بهخوبی با هموروئید آشنا باشد و بیمار را راهنمایی کند، بنابراین لازم نیست که حتما از ابتدا به متخصص یا فوقتخصص مراجعه کنید، بلکه میتوانید اول از همه نزد پزشک عمومی بروید و معاینه شوید، سپس درصورتی که با مصرف ملین و تغییر سبک زندگی بهبود پیدا نکردید، میتوانید به متخصص مراجعه کنید.